وقتی پای بارداری وسط باشد، هر مشکلی، حتی کوچک، می‌تواند موجی بزرگ در سلامت مادر و جنین ایجاد کند. یکی از این مشکلات که بسیاری از مادران نگران آن هستند، «تیروئید کم‌کار در بارداری» است. شاید تا قبل از بارداری هرگز نامش را نشنیده باشید اما حالا ناگهان می‌شنوید که باید سطح هورمون تیروئیدتان بررسی شود. «چرا در بارداری تیروئید کم کار میشود؟»، «آیا این خطرناک است؟»، «آیا قابل درمان است؟» در این مقاله کامل، دوستانه و علمی، به تمام این سؤالات با زبان ساده پاسخ می‌دهیم تا با خیال راحت‌تری مسیر بارداری‌تان را ادامه دهید.
چرا در بارداری کم‌کاری تیروئید می‌گیریم؟
در دوران بارداری، بدن مادر دچار تغییرات فیزیولوژیکی زیادی میشود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، افزایش نیاز به هورمون‌های تیروئیدی است. تیروئید برای پاسخگویی به این نیاز باید فعالیت بیشتری داشته باشد. حال اگر این غده نتواند به‌درستی پاسخ دهد یا از قبل ضعیف شده باشد، احتمال بروز کم‌کاری تیروئید افزایش می‌یابد. به‌طور خاص، سیستم ایمنی، تغذیه، و ساختار هورمونی بدن در این دوره تأثیر زیادی در بروز این اختلال دارند.
مهم‌ترین دلایل این مشکل به شرح زیر هستند:
بیماری هاشیموتو
شایع‌ترین علت «کم‌کاری غده تیروئید» در بارداری، بیماری خودایمنی هاشیموتو است. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به سلول‌های تیروئید حمله می‌کند و آن را دچار التهاب و آسیب می‌سازد. در نتیجه، توانایی تیروئید برای تولید هورمون کاهش می‌یابد. این اختلال ممکن است حتی قبل از بارداری وجود داشته باشد و در بارداری تشدید شود.
سابقه مشکلات تیروئید
زنانی که پیش از بارداری سابقه «تیروئید کم‌کار» یا دیگر اختلالات تیروئیدی داشته‌اند، بیشتر در معرض خطر «کم‌کاری شدید تیروئید در بارداری» قرار دارند. حتی اگر در گذشته درمان شده باشند، در بارداری باید به‌طور ویژه تحت نظر باشند.
تغییرات هورمونی بارداری
هورمون hCG که در اوایل بارداری تولید میشود، می‌تواند تیروئید را تحریک یا مختل کند. از سوی دیگر، افزایش نیاز به ید به دلیل رشد جنین، حجم خون بیشتر، و نیاز به تأمین تیروکسین برای جنین، فشار بیشتری به تیروئید وارد می‌کند. در صورت کمبود ید یا وجود اختلال زمینه‌ای، این فشار منجر به کم‌کاری خواهد شد.
آسیب‌های پیشین یا بیماری‌های زمینه‌ای
در برخی موارد، کم‌کاری تیروئید ناشی از آسیب‌های پیشین به تیروئید (مانند جراحی، پرتودرمانی یا عفونت‌های مزمن) یا مشکلات هیپوفیز که در تنظیم هورمون‌های محرک تیروئید نقش دارند، رخ می‌دهد.
در نهایت، باید گفت که کم‌کاری تیروئید در بارداری مشکلی رایج اما قابل مدیریت است و با آگاهی و بررسی‌های منظم می‌توان از پیامدهای آن جلوگیری کرد.
بارداری با مشکل تیروئید کم کار چه عوارضی دارد؟
اگر کم‌کاری تیروئید در بارداری کنترل نشود، ممکن است منجر به مشکلات زیر شود:
- سقط جنین
- زایمان زودرس
- فشار خون بارداری (پره‌اکلامپسی)
- تأخیر رشد جنین
- کاهش IQ کودک
تیروئید کم کار در بارداری باید چند باشه؟
در بارداری، سطح طبیعی TSH باید کمتر از ۲.۵ در سه‌ماهه اول و کمتر از ۳.۰ در سه‌ماهه دوم و سوم باشد. اگر سطح TSH از این مقدار بالاتر باشد، احتمال دارد نیاز به درمان دارویی وجود داشته باشد.
آیا تیروئید 6 در بارداری نگران‌کننده است؟
بله، معمولاً سطح TSH بالای ۴.۵ نشانه‌ای از کم‌کاری تیروئید است. اگر «تیروئید 6 در بارداری» تشخیص داده شود، پزشک احتمالاً داروی لووتیروکسین تجویز می‌کند تا سطح هورمون‌ها به حالت طبیعی بازگردد و از عوارض جلوگیری شود.
درمان تیروئید کم‌کار در بارداری چگونه است؟
درمان اصلی شامل مصرف لووتیروکسین است. پزشک با بررسی نتایج آزمایش خون، دوز مناسب را مشخص می‌کند و در فواصل زمانی معین سطح TSH را مجدد چک می‌کند. تغذیه مناسب و مصرف ید کافی نیز در روند بهبود نقش دارند.
توصیه از انجمن پزشکی و سلامت ایران
برای آشنایی دقیق‌تر با وضعیت «تیروئید کم کار» در دوران بارداری و راهنمایی‌های تخصصی بیشتر، پیشنهاد می‌کنیم به انجمن پزشکی و سلامت ایران مراجعه کنید.
سخن آخر
بدن شما در دوران بارداری خانه‌ای موقت برای زندگی تازه‌ای است؛ خانه‌ای که هر چقدر آرام‌تر و سالم‌تر باشد، آینده‌ای درخشان‌تر خواهد ساخت. اگر با کم‌کاری تیروئید در بارداری روبه‌رو هستید، به جای ترس، سراغ آگاهی و مراقبت بروید. قدرت مادری، از همین لحظه شروع میشود؛ از جایی که انتخاب می‌کنید مراقب خودتان و فرزندتان باشید. در این مسیر، علم و آگاهی بهترین همراه شماست.
