شاید شنیده باشید که «شما همان چیزی هستید که می‌خورید»، اما وقتی صحبت از تیروئید می‌شود، این جمله حتی واقعی‌تر می‌شود. تیروئید، این غده کوچک و مهم در گردن شما، نقشی بزرگ در تنظیم سوخت‌وساز، سطح انرژی و حتی حال و هوای روزانه‌تان دارد. در شرایط کم کاری تیروئید، که غده به اندازه کافی هورمون تولید نمی‌کند، نه‌تنها دارو، بلکه رژیم غذایی هم نقش پررنگی در بهبود وضعیت دارد. جالب است بدانید که برخی غذاها می‌توانند با عملکرد تیروئید تداخل داشته باشند و علائم آن را تشدید کنند. اگر می‌خواهید با غذاهای نامناسب برای کم کاری تیروئید و همچنین ممنوعیت های غذایی برای کم کاری تیروئید آشنا شوید، این مقاله دقیقاً برای شماست. ما اینجا هستیم تا با زبان ساده و دوستانه، راهنمایی کاربردی برای شما تهیه کنیم.
چرا رژیم غذایی در کم کاری تیروئید اهمیت دارد؟
کم کاری غده تیروئید می‌تواند تمام بدن را در حالت کند و کم‌تحرک قرار دهد. انرژی کم، افزایش وزن، مشکلات گوارشی، ریزش مو و احساس خستگی دائمی تنها بخشی از عوارض آن هستند. در کنار مصرف داروی لووتیروکسین که معمولاً توسط پزشک تجویز می‌شود، رعایت یک رژیم غذایی مناسب به تنظیم سطح هورمون‌های تیروئیدی کمک می‌کند. برخی مواد غذایی می‌توانند مانع جذب دارو شوند یا مستقیماً بر عملکرد تیروئید اثر منفی بگذارند. از طرف دیگر، مصرف مواد غذایی مفید می‌تواند باعث بهبود علائم، افزایش سطح انرژی و کیفیت زندگی شود.
غذاهای نامناسب برای کم کاری تیروئید کدامند؟
در ادامه با برخی از مهم‌ترین گروه‌های غذایی که باید در مصرفشان محتاط باشید یا از آن‌ها دوری کنید آشنا می‌شوید:
سبزیجات چلیپایی (کلمی)
شامل کلم بروکلی، گل‌کلم، شلغم، کلم قمری و کلم پیچ هستند. این سبزیجات خام می‌توانند با جذب ید تداخل ایجاد کنند. ید یکی از عناصر کلیدی در تولید هورمون‌های تیروئیدی است. پختن این سبزیجات می‌تواند اثر مهارکنندگی آن‌ها را تا حدی کاهش دهد. اما همچنان توصیه می‌شود در مصرف خام آن‌ها زیاده‌روی نکنید، به‌ویژه اگر دچار کم کاری غده تیروئید هستید.
گلوتن در صورت حساسیت یا بیماری سلیاک
در برخی از افراد مبتلا به کم کاری تیروئید، مخصوصاً آن‌هایی که تیروئید کم‌کارشان ناشی از بیماری خودایمنی مانند هاشیموتو است، گلوتن می‌تواند واکنش التهابی ایجاد کند. در چنین شرایطی حذف گندم، جو و چاودار از رژیم غذایی می‌تواند به بهبود عملکرد تیروئید کمک کند.
غذاهای فرآوری‌شده و نمک‌های بدون ید
کم کاری تیروئید ممکن است موجب افزایش سطح کلسترول و فشار خون شود. غذاهای آماده، کنسروی، چیپس، سوسیس و دیگر غذاهای فراوری‌شده معمولاً حاوی سدیم بالایی هستند که خطر ابتلا به فشار خون بالا را در افراد دچار کم کاری تیروئید افزایش می‌دهد. استفاده از نمک یددار در حد تعادل توصیه می‌شود.
قندهای ساده، شکر و شیرینی‌جات
از آن‌جایی که کم کاری تیروئید می‌تواند منجر به کندی متابولیسم و افزایش وزن شود، مصرف زیاد قند و شکر نیز این وضعیت را بدتر می‌کند. سطح انسولین بالا و اختلالات قند خون هم از دیگر پیامدهای مصرف بی‌رویه شیرینی‌ها در این بیماران است.
مکمل‌های آهن و کلسیم بلافاصله بعد از دارو
اگرچه مکمل آهن و کلسیم برای برخی افراد مفید است، اما مصرف آن‌ها بلافاصله پس از داروی تیروئید می‌تواند جذب دارو را مختل کند. بین مصرف دارو و این مکمل‌ها باید حداقل ۴ ساعت فاصله باشد.
محصولات سویا
و اما چرا سویا برای کم‌کاری تیروئید ضرر دارد؟ سویا و فرآورده‌های آن مانند شیر سویا، توفو، تمپه و پروتئین گیاهی سویا، حاوی ایزوفلاوون‌هایی هستند که ممکن است با فعالیت آنزیم تیروئید تداخل داشته باشند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف زیاد سویا می‌تواند جذب داروی لووتیروکسین را نیز کاهش دهد. بنابراین فاصله زمانی مصرف دارو و سویا باید حداقل ۴ تا ۵ ساعت باشد.
ممنوعیت های غذایی برای کم کاری تیروئید؛ نکاتی کاربردی
برای مدیریت بهتر کم کاری تیروئید، فقط پرهیز از بعضی غذاها کافی نیست. به این نکات توجه کنید:
- از مصرف همزمان لبنیات و داروی تیروئید خودداری کنید.
- مکمل‌های حاوی سویا، کلسیم یا آهن را همزمان با دارو مصرف نکنید.
- مصرف سبزیجات چلیپایی پخته شده بهتر از مصرف خام آن‌هاست.
- به برچسب روی مواد غذایی بسته‌بندی‌شده توجه داشته باشید.
غذاهای که برای کم کاری تیروئید مفید است
برای حمایت از عملکرد تیروئید و بهبود علائم کم کاری، مواد غذایی زیر توصیه می‌شوند:
- غذاهای دریایی مانند ماهی، میگو و جلبک دریایی که منابع خوبی از ید هستند.
- مغزها و دانه‌ها مثل بادام، گردو و تخمه کدو که سرشار از سلنیوم و روی هستند.
- تخم‌مرغ کامل (به‌خصوص زرده آن)
- میوه‌ها و سبزیجات تازه رنگارنگ که سرشار از آنتی‌اکسیدان و فیبر هستند.
- حبوبات پخته‌شده مثل عدس و نخود
نکته مهم درباره دارو و غذا
لووتیروکسین باید با معده خالی، ترجیحاً صبح‌ها حداقل ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از خوردن صبحانه مصرف شود. همچنین تا چند ساعت پس از آن از مصرف غذاهای غنی از کلسیم یا آهن، مانند لبنیات یا مکمل‌های غذایی، خودداری کنید تا اثر دارو کاهش نیابد.
سخن پایانی
تیروئید کم کار مشکلی قابل مدیریت است، به شرطی که به‌درستی شناخته شود و سبک زندگی و تغذیه شما با آن سازگار باشد. با شناخت غذاهای نامناسب برای کم کاری تیروئید، رعایت ممنوعیت های غذایی برای کم کاری تیروئید و رعایت زمان‌بندی دقیق مصرف دارو، می‌توانید کیفیت زندگی خود را به‌طرز قابل توجهی بهبود دهید. اگر هنوز در مورد رژیم غذایی یا تداخل غذا و دارو ابهامی دارید، حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. همچنین برای اطلاعات تخصصی بیشتر می‌توانید به انجمن پزشکی و سلامت ایران مراجعه نمایید.
منبع: https://www.everydayhealth.com/hs/thyroid-pictures/foods-to-avoid/
